نوێژه‌ بارانه‌ ( صلاة الإستسقاء )

سوننه‌ته‌ له‌کاتی باران بارين دا بکرێت و ئه‌م نوێژه‌ له‌ ده‌ره‌وه‌ی شار ئه‌نجام ده‌درێت و دووڕکاته‌و له‌دوایی دا ئيمام ووتارێک ده‌خوێنێته‌وه‌.. که‌تيايدا باسی یادی خواو هه‌ڵنان ده‌کات بۆ گوێ ڕايه‌ڵی کردنی خوای گه‌وره‌و سه‌رزه‌نشت کردنی یاخی بوون باس ده‌کات . وه‌ ئيمام و ئه‌وانه‌ی که‌ له‌ گه‌ڵيدان زۆر داوای لێ خۆشبوون له‌خوای گه‌وره‌ ده‌که‌ن و دوپاڕێنه‌وه‌ بۆ لاچوونی ئه‌م نه‌بارینی بارانه ، وه‌ ئيمام پۆشاکه‌که‌ی هه‌ڵده‌گێڕێته‌وه‌و به‌ هه‌ڵگه‌ڕاوه‌یی له‌به‌ری ده‌کات .

نوێژی خۆرو مانگ گيران ( الخسوف والکسوف )

ئه‌م نه‌ێژه‌ به‌ وتنی ( الصلاة جامعة ) خه‌ڵکی بۆ کۆده‌کرێته‌وه‌ وبانگ و قامه‌تی نی يه‌ ، ، وه‌ سوننه‌ت وايه‌ ئيمام ده‌نگ به‌رز بکاته‌وه‌ تيايداو ڕاست ترين وه‌سفی دوو ڕکاته‌و له‌هه‌موو ڕکاتێک دا دوو چه‌مينه‌وه‌ ( الرکوع ) ی تێدايه‌ ، وه‌ له‌نێوان چه‌مينه‌وه‌کاندا سوره‌تی ( الفاتحة ) ده‌خوێندرێته‌وه‌ ، وه‌ سوننه‌ته‌ له‌وکاته‌دا خێرو چاکه‌ زۆر بکرێ وه‌ک پاڕانه‌وه‌و ته‌کبيرات و خێرکردن و داوای لێخۆشبوون کردن له‌خوای گه‌وره‌ .... به‌ڵام ته‌پڵ و ته‌نه‌که‌و ده‌ف لێدان له‌وکاته‌دا داهێنراوو ( بدعة ) یه‌و له‌ خووڕه‌وشتی ماموسوڵمانانه

نوێژی دوو جه‌ژنه‌کان ( ڕه‌مه‌زان و قوربان )

ئه‌م دوو نوێژه‌ واجبه‌ وه‌ دوو ڕکاته‌ به‌بێ بانگ و قامه‌ت و به‌بێ ( الصلاة جامعة ) ده‌کرێت ، له‌ ڕکاتی یه‌که‌م دا پێش خوێندنی سوره‌تی ( الفاتحه‌ ) حه‌وت ته‌کبیرات ده‌کرێ ، وه‌ له‌ ڕکاتی دووه‌م دا پێنج ته‌کبيرات ده‌کرێ ، وه‌ ذيکرێکی دياری کراو نه‌هاتووه‌ که‌ له‌ نێوان ته‌کبيره‌کاندا بووترێ ، وه‌ له‌دوای نوێژو وتارێک ده‌خوێندرێته‌وه‌ ، وه‌ سوننه‌ته‌ خۆ گۆڕين و جلی نوێ له‌به‌ر کردن و خۆبۆن خۆش کردن و دوورکه‌وتنه‌وه‌ بۆ نوێژگه‌ ( المصلی ) بۆ ئه‌نجام دانی نوێژه‌که‌ مه‌گه‌ر سه‌رمای زۆر نه‌هێڵێ وه‌ گۆڕينی ڕێگای چوون و گه‌ڕانه‌وه‌ ، وه‌ له‌ جه‌ژنی ره‌مه‌زانيشدا سوننه‌ت پێش ده‌رچوون بۆ نوێژ چه‌ند ده‌نکه‌ خورمایه‌ک ( یان شتێک ) بخورێت ، وه‌ دروسته‌ ده‌ف لێ بدرێت و سروود بوترێ له‌لايه‌ن کچۆڵه‌ی باڵغ نه‌بوو بۆ ده‌رخستنی شادی و خۆشی تيايدا .
بڕوانه‌ ( أحکام العيدين / علی حسن عبدالحميد الحلبی الاثری ... البخاری 949/952/350 ..ورواه‌ مسلم /892 .... وغيرهما عن عائشة خوا لێی رازی بێت )

نوێژی مردوو

نوێژی مردوو فه‌رزی کيفايه‌يه‌ (واته‌ ئه‌گه‌ر چه‌ند که‌سێک ئه‌نجامی بده‌ن له‌سه‌ر موسوڵمانانی ئه‌و ناوچه‌يه‌ گوناهبار ده‌بن) وه‌ ئه‌م نوێژه‌ کوڕنوش و چه‌مينه‌وه‌ی تێدا نی يه‌ ، ڕاسترين شێوه‌ی چوار ته‌کبير ( لله أکبر ) ه‌ ، وه‌ پێج ته‌کبير تا نۆ ته‌کبير کردن هاتووه‌ . وه‌ ئه‌صڵ وه‌هايه‌ ته‌نها له‌ ته‌کبيری يه‌که‌می نوێژ دابه‌ستندا ده‌ست به‌رز بکرێته‌وه‌ .
ڕوو به‌ (قيبله‌) ده‌وه‌ستێت و مردووه‌که‌ له‌به‌رده‌م خۆيدا داده‌نێ و ئه‌گه‌ر مردووه‌که‌ پياو بوو له‌لای سه‌ری يه‌وه‌و ئه‌گه‌ر ئافره‌ت بوو له‌لای ناوه‌راستی دا ده‌وه‌ستێو ته‌کبيری دابه‌ستن ده‌کاو ده‌ست به‌رز ده‌کاته‌وه‌و پاشان ده‌ست ده‌گرێ و سوره‌تی (الفاتحة) و سوره‌تێکی تر ده‌خوێنێت به‌بێ دوعای ده‌ست پێکردن (الإستفتاح) ، وه‌ ته‌کبيری دووه‌م ده‌کات و صڵاوات ده‌دات له‌سه‌ر پێغه‌مبه‌ر درودی خوای لێبێت .
وه‌ له‌دوای ته‌کبيری سێ يه‌م و چواره‌م و ....هتد ، ده‌پاڕێته‌وه‌ بۆ مردووه‌که‌ به‌و پاڕانه‌وه‌ی که‌ ئێستا پێ ی ده‌گه‌ين ، وه‌ به‌ده‌نگی نزم ئه‌م نوێژه‌ ده‌کرێت ئه‌گه‌ر ئيمام بوو ، مه‌گه‌ر له‌به‌ر فێرکردی خه‌ڵکه‌که‌ ده‌نگ به‌رز بکاته‌وه‌و سڵاويش ده‌داته‌وه‌ هه‌ر به‌ ده‌نگی نزم به‌ جۆرێک ته‌نها دوای خۆی بيبیستن و به‌ یه‌ک سڵاويش ده‌توانێت سڵاو بداته‌وه‌ (واته‌ به‌ يه‌ک لادا) ، به‌ڵام له‌ سێ کاتدا ئه‌م نوێژه‌ دروست نی يه‌ مه‌گه‌ر له‌به‌ر ناچاری : ( کاتێ خۆر هه‌ڵدێ تا به‌رز ده‌بێته‌وه‌ به‌ ته‌واوی ) وه‌ ( کاتێک خۆر ده‌چێته‌ ناواڕاستی ئاسمان لاده‌دات ) وه‌ ( کاتێک خۆر سه‌ر ده‌بات بۆ ئاوا بوون تا یاوا ده‌بێت) وه‌ هه‌تا نوێژکه‌ران له‌سه‌ری زۆربن چاکتره‌ ، له‌و فه‌رموودانه‌ش که‌باسی ئه‌مه‌ ده‌کات : پێغه‌مبه‌ر دروودی خوای لێبێت ده‌فه‌رمووێت : ( هه‌ر پياوێکی موسوڵمان بمرێت و له‌سه‌ر جه‌نازه‌که‌ی چل پياوی یه‌کتاپه‌رست بوه‌ستن که‌ هاوه‌ڵیان هيچ بۆ خوا دانه‌نابێ ، ئيلا خوای گه‌وره‌ تکايان وه‌رده‌گرێت )
وه‌ ده‌فه‌رموێت درودی خوای لێبێت : ( هه‌ر که‌سێک سێ ڕیز له‌ خه‌ڵکی له‌سه‌ری نوێژ بکات ، به‌هه‌شتی بۆ واجب ده‌بێت ) .

نوێژی نيازو داوای چاکه‌ کردن له‌خوای گه‌وره‌ ( صلاة الإستخارة )

جابری کوڕی عبدالله ( ره‌زای خوای لێبێت ) ده‌فه‌رمووێت : پێغيمبه‌ری خوا ( درودی خوای لێبێت ) داوای چاکه‌ کردن ( الإستيخارة ) ی فێرده‌کردين که‌ له‌هه‌موو کارکدا ئه‌نجامی بده‌ين ، هه‌روه‌کو چۆن سوره‌تێکی قوریانی فێر ده‌کردێن و ده‌يفه‌رموو : ئه‌گه‌ر که‌سێک له‌ ئێوه‌ ويستی کارێک بکات ، با دوو ڕکات نوێژ بکات له‌فه‌رزه‌کان ، پاشان با بپاڕێته‌وه‌و بڵێ :
( اللهم إني أستخيرك بعلمك ، وأستقدرك بقدرتك ، وأسألك من فضلك العظيم فإنك تقدِرُ ولا أقدِرُ ، وتعلم ولا أعلم ، وأنت علام الغيوب ، اللهم إن كنت تعلم أن هذا الأمر _ ناوی پێويستی يه‌که‌ی ده‌هێنێ _ خير لي في ديني ومعاشي وعاقبة أمري ـ يان فه‌رمووی : عاجلة وآجله - فاقدره لي ويسره لي ، ثم بارك لي فيه ، وإن كنت تعلم أن هذا الأمر شر في ديني ومعاشي وعاقبة أمري - يان فه‌رمووی: عاجله وآجله - فاصرفه عني واصرفني عنه ، واقدر لي الخير حيث كان ، ثم ارضني به ) .
واته‌ : خوايه‌ من به‌ زانستی خۆت داوای خێرو چاکه‌ت لێ ده‌که‌م و داوای توانات لێ ده‌که‌م به‌توانای خۆت ، وه‌ له‌فه‌زڵی گه‌وره‌ت داوات لێ ده‌که‌م ، به‌ڕاستی تۆ ده‌توانی و من ناتوانم و زانای و من نازانم و تۆ زانای نهێنی و غه‌يبه‌کانی ، خوايه‌ ئه‌گه‌ر ئه‌م مه‌سه‌له‌يه‌ چاکه‌و خێری تيايه‌ بۆ دين و ژيان و بژێوی کۆتایی ته‌مه‌نم ، یان ئێستاو کۆتايم ، ئه‌وا خوايه‌ به‌نسيبم بکه‌يت ئاسانی بکه‌يت له‌سه‌رم و به‌ره‌که‌تی تێ بخه‌ بۆم ، وه‌ ئه‌گه‌ر ئه‌م کاره‌ خراپه‌ بۆ دين و بژێوی و کۆتایی ته‌مه‌نم ، ئه‌وا خوايه‌ لێم دوور بخه‌ره‌وه‌و منيش له‌و دووربخه‌ره‌وه‌و خه‌يرو چاکه‌م به‌نسيب بکه‌ له‌ هه‌رشوێنێکه‌و پاشان ده‌روونم ڕازی بکه‌ پێی .
وه‌ په‌شيمان نابێته‌وه‌ ئه‌وکه‌سه‌ی داوای چاکه‌و خێر ( استخارة ) له‌ خوای گه‌وره‌ بکات و ڕاوێژ به‌ بڕواداران بکات و له‌کاره‌که‌ی بچه‌سپێ ، خوای گه‌وره ده‌فه‌رمووێت : ( وَشَاوِرْهُمْ فِي الأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللّه ِ) / آل عمران ،
واته‌ : مشۆره‌ت به‌ موسوڵمانان بکه‌ له‌ مه‌سه‌له‌داو ئه‌گه‌ر له‌سه‌ر کاره‌که‌ت چه‌سپايت ئه‌وا پشت به‌خوا ببه‌سته‌ تيايدا .